Is diabetes erfelijk?

Erfelijkheid van diabetes 

De meeste vormen van diabetes zijn niet direct erfelijk. Je erft niet de ziekte zelf, maar je erft de aanleg om diabetes te kunnen krijgen. Hoe groot is de kans dat je de aanleg erft? Dat hangt af van het soort diabetes. De kans is bijvoorbeeld voor diabetes type 2 groter dan voor diabetes type 1. Maar je kunt ook diabetes krijgen als het niet voorkomt in je familie. 

Soms toch veel diabetes binnen familie 

Erfelijkheid is meestal geen belangrijke oorzaak bij diabetes. Toch komt in sommige families veel diabetes voor. Dat kan toeval zijn. Maar vaak gaat het om een vorm van diabetes die wel erg erfelijk is, zoals MODY. Of het is een soort diabetes die we nog niet kennen. Ook diabetes type 1 komt soms vaker in families voor. > Bekijk meer over erfelijkheid bij diabetes type 1 

Wanneer krijg je diabetes bij erfelijke aanleg? 

Heb je erfelijke aanleg voor diabetes? Dan is het niet zeker dat je ook echt diabetes krijgt. Dit is altijd een combinatie van aanleg, lichamelijke kenmerken en reacties in het lichaam. Maar we weten nog niet alles over hoe diabetes ontstaat. Daarom zijn de meeste soorten nog niet te voorkomen. Voor diabetes type 2 is wel bewezen dat je risico kleiner is als je gezond leeft. Maar dat werkt niet bij iedereen. En gezond leven voorkomt ook geen diabetes type 1. > Bekijk meer over oorzaken van diabetes 

Erfelijkheid van de soorten diabetes 

Hoe erfelijk diabetes is, hangt af van het soort diabetes:  

• Van 100 kinderen met een ouder met diabetes type 1, krijgen 1 tot 4 kinderen het zelf ook (1-4% kans). 
• Van 100 kinderen met een ouder met diabetes type 2, krijgen 10 tot 20 kinderen het zelf ook (10-20% kans).  
• Bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes komt het waarschijnlijk voor een deel door erfelijke aanleg.  
• MODY is erfelijk. Van 100 kinderen met een ouder met een MODY-vorm, krijgen ongeveer 50 het ook (50% kans).  
• LADA krijg je voor een deel door erfelijke aanleg.  
• MIDD is erfelijk, maar alleen via de moeder. Van 100 kinderen met een moeder met MIDD, krijgen 80 kinderen het ook (80% kans).  

Is er een test op erfelijkheid, bijvoorbeeld als je kinderen wilt? 

Voor de meeste soorten diabetes kun je je niet laten testen op erfelijkheid. Ook niet als je zwanger wil worden. Maar dat kan wel bij een sterk erfelijke vorm van diabetes. Hebben jij of je partner MODY, of zit het in de familie? En willen jullie graag een kind? Bespreek je vragen over erfelijkheid met je zorgverlener. Vaak is dat een internist. Ook vrouwen met MIDD kunnen hiervoor naar hun arts gaan. 

Wat is erfelijke aanleg? 

Erfelijke aanleg heeft te maken met je DNA, dat is een soort bouwplan van je lichaam. DNA zit in iedere cel van je lichaam. Stukjes DNA heten genen. Genen zorgen voor al je eigenschappen, zoals je oogkleur en ook je kans op bepaalde ziekten. Dat heet erfelijke aanleg, ook wel genetische aanleg. Maar of je wel of niet diabetes krijgt, hangt niet alleen af van je genen. Het is altijd een combinatie van omstandigheden in en buiten het lichaam.  

De cijfers in dit artikel komen van het Erfocentrum (het Nationaal informatiecentrum erfelijkheid).