Leefstijl en voeding

Maakt insuline je dik bij diabetes?

Je wordt niet zwaarder van insuline. Maar je lichaam slaat vet soms wel makkelijker op als je insuline gebruikt. Dat gebeurt als er te veel of te lang insuline je bloed zit. Hoe werkt dit in je lichaam?

In het kort

  • De stof insuline verlaagt je bloedsuiker en zorgt dat vet opgeslagen wordt in je lijf. Je lichaam kan dit vet gebruiken als reserve.
  • Je wordt niet dik van insuline zelf. Maar als er te veel of te lang insuline in je bloed zit, kun je een hypo krijgen. Je eet dan koolhydraten, die je lichaam op kan slaan als vet.
  • Als je insuline gebruikt, kun je sneller te zwaar worden. Afvallen kan ook moeilijker zijn. Bijvoorbeeld als je moet eten bij een lage bloedglucose.
  • Wil je minder zwaar worden? Minder koolhydraten eten en meer bewegen helpt.
  • Vind je het moeilijk om op gewicht te blijven? Praat hierover met je zorgverlener. Die kan helpen met tips en adviezen. 

Maakt insuline spuiten je dik?

Het antwoord op deze vraag is eigenlijk: nee. Je wordt niet dik van insuline zelf. Maar je kunt wel eerder te zwaar worden als je jezelf insuline geeft. Dat zit zo:

  1. Is je bloedglucose langere tijd hoog door te weinig insuline? Dan kan de glucose uit je bloed niet je lichaam in. Je lichaam gaat dan vaak vet afbreken.
  2. Spuit je daarna insuline bij een hoge bloedglucose? Dan kan de glucose uit je bloed wel je lichaam in. Soms blijft er te veel of te lang insuline in je bloed zitten. Dit kan een hypo voorzaken. Je eet dan koolhydraten, die je lichaam op kan slaan als vet.

Reserve in je lichaam

Insuline zorgt dat je lichaam makkelijker vet opslaat. Een beetje vet is niet erg. Je lichaam heeft dit soms nodig en kan het gebruiken als reserve. Zo heeft je lichaam ook energie als je even niet kunt eten. Maar soms slaat je lichaam te veel vet op. Dan word je te zwaar. Sommige mensen hebben meer aanleg om zwaarder te worden dan anderen. Ieder lichaam werkt anders. 

Insuline is belangrijk

Moet je dan maar stoppen met insuline spuiten? Nee. Het is zelfs gevaarlijk om zomaar te stoppen met insuline spuiten. Insuline verlaagt je bloedglucose als deze te hoog is. Het verandert ook glucose in energie. Veel hoge bloedsuikers vergroten de kans dat je andere aandoeningen krijgt bij diabetes. Bijvoorbeeld problemen met je ogen of nieren. Ook kan je bloed verzuren. Dat heet ketoacidose en is levensgevaarlijk.

Andere oorzaken van zwaarder worden

Sommige mensen die insuline gebruiken, merken dat ze zwaarder worden. Dit komt meestal niet door de insuline. Er zijn andere oorzaken, zoals:

  • Hypo's. Precies genoeg insuline spuiten is moeilijk. Sommige mensen hebben veel last van lage bloedsuikers, doordat ze te veel insuline spuiten. Deze hypo's los je op met koolhydraten. Moet je vaak eten, omdat je een hypo hebt? Praat hierover met je zorgverlener. Soms moet je minder insuline spuiten, zodat je minder hypo's krijgt.
  • Meer zin in eten. Insuline die je spuit is iets anders dan insuline die je lichaam aanmaakt. Van insuline die je spuit komt meer in je hersenen terecht. Dit zorgt ervoor dat je meer zin hebt om te eten, denken wetenschappers.
  • Herstel na afvallen. Vlak voor de diagnose diabetes vallen mensen soms veel af. Dat komt doordat er te weinig insuline in het lichaam is. In plaats daarvan gaat het lichaam vet verbranden. Na de diagnose komt er weer meer insuline in het lichaam. Mensen worden dan vaak weer wat zwaarder. Dit is eigenlijk een goed teken: de insuline werkt. 

Wat kun je doen om niet te zwaar te worden?

Zomaar stoppen met insuline is geen goede oplossing. Je kunt wel andere dingen doen om niet te zwaar te worden:

  1. Eet minder koolhydraten. Als je minder koolhydraten eet, gebruik je minder insuline. Je lichaam gebruikt dan eerder het opgeslagen vet voor energie.
  2. Beweeg voldoende. Als je iedere dag beweegt, heb je vaak minder insuline nodig. Door te bewegen gebruik je ook nog eens energie. En bij een hoge bloedglucose kan extra bewegen helpen om je bloedsuiker te verlagen.
  3. Controleer je bloedsuiker. Het kan verstandig zijn om je bloedglucose vaker te controleren. Zo gebruik je niet meer insuline dan je eigenlijk nodig hebt. Dit zorgt voor minder hypo's, waarbij je moet eten of drinken.

Vind je het moeilijk om op gewicht te blijven? Bespreek dit dan met je zorgverlener. Soms kun je hulp krijgen om minder zwaar te worden. Bijvoorbeeld van een diëtist. Die kan je meer vertellen over hoe voeding en insuline werkt in je lichaam. 

Artikel met medewerking van:

  • dr. Arianne van Bon - internist-endocrinoloog, Rijnstate Ziekenhuis
  • dr. Fred Storms - internist-diabetoloog

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 27 november 2023