Wat doet slaap met je bloedglucose en kans op diabetes? (+ doe mee aan onderzoek)

  • Gepubliceerd op: 2 juli 2025
  • Categorie: Algemeen

Gaat het over leefstijl? Dan hoor je al snel iets over voeding en beweging. Maar slaap is minstens zo belangrijk. Wetenschappers in het Amsterdam UMC doen onderzoek naar de invloed van slaap op glucose in het lichaam. Onderzoeker dr. Femke Rutters: 'Veel mensen gaan in het weekend later naar bed dan op werkdagen. Terwijl onregelmatig slapen je kans op diabetes type 2 vergroot.’

Je slaap kan op verschillende manieren verstoord worden. Je kunt te weinig slapen of slecht slapen. Ook is je slaapritme belangrijk. Dr. Femke Rutters doet onderzoek naar het slaapritme. ‘We weten dat veel mensen een sociale jetlag hebben. In het weekend gaan ze laat naar bed en slapen ze uit. Maar zondagavond moeten ze dan weer op tijd slapen om maandag op tijd naar school of werk te gaan’, legt ze uit. Zo'n sociale jetlag kan hogere bloedglucosewaarden veroorzaken.

Wisselend slapen vergroot de kans op diabetes

Mensen die veel schuiven in hun slaapritme, hebben meer kans op diabetes type 2. ‘Ieder lichaam heeft een ritme van ongeveer 24 uur. Dit wordt geregeld door een soort klok in je brein’, legt Rutters uit. ‘Verstoor je de klok? Dan verstoor je ook andere processen in je lichaam. Bijvoorbeeld hoe je lichaam glucose verwerkt.’

Wat kun je doen aan je slaapritme?

Rutters en haar collega's onderzoeken nu: wat kun je hieraan doen? ‘We kijken of het helpt als mensen iedere dag op dezelfde tijd gaan slapen en opstaan. Ook in het weekend. En we testen of er dingen zijn die dit ondersteunen.’ Bijvoorbeeld wakker worden met een speciale lichtlamp in de ochtend. Of een bril die blauw licht blokkeert in de avond.

Wat is de link tussen slaap en je bloedglucose?

De onderzoekers kijken ook of mensen zo'n vast slaapritme volhouden. En ze onderzoeken of het slaapritme invloed heeft op hoe het lichaam glucose verwerkt. 

‘Glucose in het lichaam en slaap hebben invloed op elkaar’, vertelt Rutters. ‘Heb je slecht, kort of onregelmatig geslapen? Dat kan zorgen voor wisselende bloedglucosewaarden. Ook word je vaak minder gevoelig voor het hormoon insuline.” En het kan nog meer met je doen. 'Verstoorde slaap verandert je gedrag. Je hebt bijvoorbeeld vaak minder zin om te sporten. Gezond eten is ook moeilijker.’

Minder goed slapen door hypo’s en hypers

Andersom kan de bloedglucose de slaap ook verstoren. Zeker bij mensen met diabetes. Hypo's en hypers kunnen ervoor zorgen dat je wakker wordt of minder goed slaapt. 'Tegenwoordig hebben ook alarmen van glucosesensoren invloed op hoe iemand slaapt. Ze kunnen je veel wakker houden', voegt Rutters daar nog aan toe. Lees meer over diabetestechnologie en slaap.

Meedoen aan dit onderzoek naar slaap en diabetes

Het Amsterdam UMC heeft nog deelnemers nodig voor hun onderzoek. Er zijn wel voorwaarden om mee te doen.

  • Je moet 18 jaar of ouder zijn.
  • Je moet een hogere bloedglucose of diabetes type 2 hebben.
  • Je moet een verstoord slaapritme hebben. Dit betekent dat er minstens 1 uur verschil zit tussen je slaapritme op werkdagen en in het weekend.
  • Je moet je gedrag rondom slaap willen veranderen.

Ook moet je voor het onderzoek 4x naar het onderzoekscentrum in Hoorn. Dit gebeurt in een periode van 14 weken. Het is daarom belangrijk dat je rekening houdt met de reistijd. En je moet ook thuis 3x2 uur tijd besteden aan het onderzoek.

Vragen over dit onderzoek? Of meedoen?

Wil je meedoen aan dit onderzoek? Neem dan contact op met onderzoeker Romy Slebe. Dit kan met een mail naar r.slebe@amsterdamumc.nl. Of door te bellen naar 06-25716277.

Tips om beter te slapen

Wil je liever zelf aan de slag om beter slapen? Deze tips kunnen helpen:

  • Ga zo vaak mogelijk op vaste tijden naar bed
  • Zorg dat je genoeg slaapt: minimaal 7 uur per nacht
  • Maak je slaapkamer donker en stil

Meer tips lezen? Bekijk dan deze 7 tips om beter te slapen met diabetes. Dr. Femke Rutters werkte mee aan dit lijstje.

Beeld: Ekaterina Vidiasova, Shutterstock

Diabetes en (niet)slapen

Diabetes en goed slapen gaan niet altijd goed samen, op deze website staat er al veel over: Slaapproblemen en diabetes of deze: Problemen met slapen bij …

Bekijk het gesprek