Eerder opsporen van niet-alcoholische leververvetting bij de huisarts (diabetes type 2)

Datum laatste controle door de redactie van diabetes.nl: 28-02-2024 

Niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD) gaat vaak samen met overgewicht, obesitas en diabetes type 2. Vaak wordt NAFLD niet of te laat ontdekt. Dit onderzoek kijkt of de huisarts NAFLD eerder kan opsporen door mensen met overgewicht, obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziektes te testen op leverziekte. 

Let op: het grootste deel van de tekst hieronder is woord voor woord overgenomen van CCMO.nl. 

Doel van het onderzoek 
De primaire doelstelling van deze cohortstudie is het bepalen van de prevalentie van eenvoudige en gevorderde NAFLD bij risicopersonen die door de huisarts worden gevolgd. 

Wanneer mag je meedoen? 
De voorwaarden om mee te doen aan dit onderzoek zijn onder andere: 

• heeft één van de volgende aandoeningen: 1) overgewicht, 2) obesitas, 3) type 2 diabetes, 4) cardiovasculaire ziekte (hypertensie, atherosclerose, angina pectoris, ischemische hart-aandoening, cerebrovasculaire conditie) 
• additionele inclusie criteria alleen voor de voedsel smaken en limonene ademtest 
• alle in het hoofdprotocol vermelde aandoeningen + 
• NAFLD F2-F3-F4 fibrosestadium (FibroScan ≥ 7,5 kPa) 
• BMI >25 kg/m²

Je mag niet meedoen aan het onderzoek wanneer je aan een van deze voorwaarden voldoet: 

• andere leverziektes: Hepatitis B virus, Hepatitis C virus, auto-immune hepatitis, primaire biliaire cirrose, hemochromatose, Wilson’s ziekte, alfa 1 anti-trypsine deficiëntie   
• secundaire oorzaken voor steatose: stoornissen van het lipide metabolisme, HCV-genotype 3, totale parentale voeding, ernstig gewichtsverlies door middel van chirurgie, medicatie (amiodaron, tamoxifen, methotrexaat, corticosteroïden en HAART), coeliakie. 
• een geschiedenis van bariatrische chirurgie 
• zwangerschap en borstvoeding 

Meer over het onderzoek 
Niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD) is met 25% de meest voorkomende leveraandoening in de westerse samenleving en is geassocieerd met overgewicht, obesitas, het metabool syndroom (MetS), diabetes mellitus type 2 (T2DM), hart- en vaatziekten (CVD) en een verhoogd risico op de ontwikkeling van kanker. NAFLD wordt gedefinieerd door een hepatische vetophoping van meer dan 5% in afwezigheid van klassieke oorzaken van steatogenese (bv. alcohol en steatogene geneesmiddelen). Zij vertegenwoordigt een breed spectrum van klinische entiteiten van niet-alcoholische vette lever (NAFL) tot gevorderde leverziekte met leverfalen. De meeste patiënten hebben eenvoudige steatose, maar bij ongeveer 15-30% ontwikkelt zich niet-alcoholische steatohepatitis (NASH), wat leidt tot een algemene stijging van de morbiditeit en mortaliteit als gevolg van de progressie naar fibrose, cirrose en hepatocellulair carcinoom (HCC). Patiënten met NAFLD hebben geen of weinig, voornamelijk specifieke symptomen; en over het algemeen is er een stille progressie van eenvoudige steatose naar NASH en uiteindelijk lever-gerelateerde morbiditeit en mortaliteit. 

Ondanks het klinisch belang en de potentiële impact op de middelen van de gezondheidszorg, is er een opvallend gebrek aan bewustzijn op alle niveaus van NAFLD. Bovendien zijn er weinig tot geen gegevens beschikbaar over de levenskwaliteit van NAFLD patiënten. Bovendien wordt de meerderheid van de NAFLD patiënten momenteel niet opgespoord wegens het gebrek aan niet-invasieve methoden om NAFLD te diagnosticeren. De meeste van deze patiënten zullen, als eerste contact in het gezondheidszorgsysteem, worden gevonden in de polikliniek van de huisarts (GP). Tot op heden is het niet duidelijk wat de last is van NAFLD en gerelateerde ziekten bij risicopatiënten in de eerstelijnszorg. Daarom zal identificatie van NAFLD patiënten in dit cohort informatie geven over de prevalentie in de groep van ongecompliceerd overgewicht en obesitas en die met concomitante cardiometabole ziekten. Door vroegtijdige opsporing van deze patiënten die risico lopen op het ontwikkelen van progressieve leverziekten en extrahepatische manifestaties, zal het mogelijk zijn om in te grijpen en de gezondheid te verbeteren. 

Organisaties die meedoen 
Deze organisaties doen mee aan het onderzoek:  

• Maastricht University 

Onderzoeker(s) 

• Ger Koek, MD, PhD 

Vermelding in trialregister 

• Register CCMO: registratienummer: NL73265.068.20  
• Register ClinicalTrials.gov: registratienummer: NCT04918732  

Onderzoek loopt sinds 01-10-2020

Aanmelden voor dit onderzoek 

Wil je meedoen aan dit onderzoek? Bespreek dit dan met je zorgverlener. Deze kan je advies geven. En jullie kunnen samen bespreken of je voldoet aan de voorwaarden van het onderzoek.