Biologie-boeken hebben een update nodig! Dit bleek tijdens een wetenschappelijk congres over onderzoek naar de basis van diabetes. Onderzoekers bespraken nieuwe weetjes over de eilandjes van Langerhans. Deze zitten in de alvleesklier.
In Zweden praatten onderzoekers over de eilandjes van Langerhans op het allerkleinste niveau. Wetenschappers willen alles weten over deze eilandjes, omdat dit belangrijk is voor de behandeling van diabetes. In de eilandjes zitten groepjes cellen die insuline maken. De eilandjes hebben nog steeds geheimen. Daarom gebeurt er nog veel onderzoek naar.
In alle boeken over biologie van de alvleesklier staat nu hetzelfde soort plaatje van een eilandje van Langerhans. Namelijk een eilandje met daarin:
Maar dit plaatje klopt niet precies voor alle eilandjes van Langerhans. Onderzoekers brachten voor het eerst de hele menselijke alvleesklier in beeld. Daaruit bleek dat niet alle eilandjes eruitzien zoals we hadden gedacht.
Ongeveer de helft van de eilandjes in een alvleesklier ziet er wel precies zo uit als het standaard plaatje. Dus met verschillende soorten cellen in een eilandje. Maar de andere helft van de eilandjes is echt anders, met bijna alleen maar cellen in die insuline maken.
Dit is voor wetenschappers een belangrijke ontdekking. Ze willen in een onderzoek vaak weten hoeveel insuline eilandjes maken. Dit zijn eilandjes waarmee ze testen in het laboratorium. Ze nemen dan bijvoorbeeld 10 of 20 eilandjes. Maar het resultaat kan dus heel anders zijn als dit toevallig eilandjes zijn die alleen maar insuline maken, of ook andere stofjes.
De eilandjes van Langerhans hebben nog meer verrassingen. Tot nu toe leek het alsof eilandjes een eenvoudig leven hebben. Ze doen hun werk goed. Of ze doen dit niet meer goed, bijvoorbeeld als ze stress krijgen.
Maar het leven van eilandjes is nog ingewikkelder dan we dachten, vertelden onderzoekers op het congres. De eilandjes kunnen namelijk zichzelf van binnen veranderen. Ze vervormen zichzelf en gaan dan iets anders werken. Dit heeft dan weer invloed op je lichaam.
Waardoor veranderen eilandjes van Langerhans zichzelf? Dit kan van alles zijn. Bijvoorbeeld door een tijd achter elkaar slecht of weinig slapen, zagen onderzoekers. De eilandjes hebben zelf een ingebouwde klok. Ze zijn gevoelig voor een verstoord dag- en nachtritme, dus als je onregelmatig slaapt.
Door veranderde eilandjes krijg je eerder diabetes type 2, zagen onderzoekers. Dit verklaart nog eens extra waarom slecht slapen zorgt voor meer risico op diabetes type 2. Het was al bekend dat slecht slapen de kans op diabetes type 2 groter maakt. Slecht slapen maakt je lichaam namelijk ook minder gevoelig voor insuline. De insuline kan hierdoor minder goed werken en je bloedglucose blijft hoger.
Het wordt steeds duidelijker dat de eilandjes van Langerhans zich aanpassen aan hun omgeving in je lichaam. Ze veranderen zichzelf dus door dingen die je doet. En daar weten we nog lang niet alles over. Eilandjes-onderzoekers hebben nog genoeg nieuws te ontdekken. Ze zijn daar ook mee bezig! Bekijk bijvoorbeeld deze onderzoeken die het Diabetes Fonds betaalt:
Bron: wetenschapper Fransje Boot, kennisspecialist bij het Diabetes Fonds. Zij was in Zweden bij het congres over eilandjes (van de European Islet Study Group).
Beeld: Gorodenkoff, Shutterstock
Wil je meer weten over de nieuwste ontwikkelingen? Bijvoorbeeld over nieuwe behandelingen, medicijnen en onderzoek. Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Je ontvangt deze iedere 2 weken.
Meld je gratis aan
Wetenschappers bedenken nieuwe soorten insuline. Deze slimmere en betere insuline moet het makkelijker maken om de bloedglucose te regelen. Welke slimmere en betere insuline wordt er gemaakt?
Het Trefpunt van Diabetes.nl heeft 4 nieuwe functies gekregen. Ook is het aantal deelnemers in één jaar tijd bijna verdubbeld naar 3863.
Je kunt sinds 15 september weer de coronaprik halen. Ook kun je dit najaar de griepprik krijgen. Hoe zit het precies?
Diabetesvereniging Nederland heeft scheurkalenders gemaakt, speciaal voor mensen die net de diagnose diabetes type 1 of type 2 hebben gekregen. Zorgverleners zoals huisartsen kunnen een kalender meegeven aan nieuwe patiënten. Je kunt de kalenders ook zelf bestellen.