Diabetes type 1

Beschadigde zenuwen bij diabetes type 1

Diabetes type 1 kan zenuwen in je lichaam beschadigen. Dit heet neuropathie. Hoe merk je dat? En wat doe je eraan?

In het kort  

  • Als je jarenlang te hoge bloedglucosewaarden hebt, kan dit de zenuwen beschadigen. Dit heet neuropathie.
  • Het komt veel voor bij mensen met diabetes type 1.
  • Bij neuropathie kunnen organen minder goed werken, zoals je maag.
  • Je kunt ook veel pijn hebben door neuropathie. Bijvoorbeeld aan de voeten.
  • Er zijn verschillende behandelingen. Die helpen vooral tegen de pijn. 

Neuropathie door diabetes type 1 

Diabetes kan zenuwen beschadigen in het lichaam. Dit heet neuropathie. Waarom is neuropathie zo'n vervelend gevolg van diabetes? Je hebt overal zenuwen. Dus neuropathie kan je voelen in je hele lijf. Zenuwen zitten bijvoorbeeld in je huid, waarmee je voelt. Maar je hebt ook zenuwen diep in je lichaam. Dit voel je soms, bijvoorbeeld bij buikpijn. Van andere zenuwen merk je niets maar ze zijn wel belangrijk. Ze regelen bijvoorbeeld je bloeddruk en besturen je organen. Als zenuwen beschadigd zijn, kun je verschillende problemen krijgen.  

Wat merk je van beschadigde zenuwen? 

Meestal merk je neuropathie eerst aan je voeten. Je voelt ze minder goed. Mensen die al langere tijd neuropathie hebben, kunnen deze klachten hebben: 

  • pijn of kramp in armen en benen, of tintelingen (gevoel van kleine prikjes van binnen)
  • minder gevoel in armen en benen, of minder spierkracht
  • veel zweten of juist helemaal niet zweten
  • misselijk zijn of een vol gevoel in je maag
  • het hart klopt soms snel en onregelmatig (hartkloppingen)
  • problemen met seks
  • duizelig zijn 
Bij diabetes worden je voeten extra goed gecontroleerd. Dat gebeurt op basis van het zorgprofiel en de sims classificatie.

Maag en darmen  

Veel mensen met diabetes type 1 hebben door neuropathie problemen met hun maag en darmen. Dit heet gastroparese. Eten blijft te lang in de maag en ook je darmen reageren hierop. Je hebt bijvoorbeeld diarree, of juist verstopping. Vaak weten mensen niet dat dit kan komen door diabetes. Ook de dokter denkt hier niet altijd aan. Maar het is goed om te weten of je maagklachten komen door diabetes. Want als je maag niet goed werkt, is ook de bloedglucose moeilijker te regelen.  De insuline gaat bijvoorbeeld al werken als er nog geen eten in de darmen zit. Je bloedglucose kan dan te veel dalen. Je krijgt dan een hypo.

Waardoor komt neuropathie? 

Artsen en onderzoekers weten nog niet alles over neuropathie. Ook niet precies hoe het ontstaat. Misschien hebben de hersenen ermee te maken. Maar voor een deel komt neuropathie ook door dezelfde dingen als bij andere complicaties bij diabetes. Bijvoorbeeld hoge bloedglucosewaarden. Maar ook als de bloedglucose vaak wisselt tussen hoog en laag. De kans op neuropathie is ook groter als je rookt, te zwaar bent of minder gezond leeft. 

Soorten zenuwschade 

Er zijn verschillende soorten en namen voor neuropathie. De naam zegt iets over hoeveel zenuwen zijn beschadigd. Of op welke plaats in het lichaam en bij welke zenuwen. Bij diabetes type 1 komen deze soorten neuropathie voor: 

  • Perifere neuropathie. Dit gaat over zenuwen die bijvoorbeeld de spieren verbinden met de ruggengraat. Je merkt dit aan je voeten, benen, of armen. 
  • Autonome neuropathie. Er is een probleem met zenuwen die je organen besturen. Je krijgt klachten van bijvoorbeeld je maag, blaas, darmen, bloedvaten en huid. Of je voelt het niet als de bloedglucose te laag is, bij een hypo. Normaal merk je dat wel.
  • Polyneuropathie. Dit betekent dat verschillende zenuwen beschadigd zijn.
  • Mononeuropathie. Dit betekent dat maar 1 zenuw niet werkt. Je ziet bijvoorbeeld dubbel, hebt pijn achter een oog of hebt last van je pols. Mononeuropathie is de enige soort die ook weer weggaat, meestal na een paar weken of maanden. 

Behandeling van neuropathie 

Beschadigde zenuwen zijn niet te repareren. Hopelijk kan dat in de toekomst wel. Maar nu is er alleen behandeling tegen pijn bij neuropathie. Bijvoorbeeld met medicijnen. Of je krijgt een behandeling met kleine elektrische stroompjes. Dat kan op de huid of met een apparaatje in het lichaam.

Artikel met medewerking van:

  • dr. Sarah Siegelaar - internist-endocrinoloog, Amsterdam UMC

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 30 maart 2023

Lees meer over Diabetes type 1 en andere aandoeningen

Volgend artikel